Январь 22

քննական հարցաշար

  1. Ինչ են իրենից ներկայացնում էուկարիոտ բջիջները (կենդանական և բուսական բջիջների կառուցվածք) Էուկարիոտ: Կոչվում են այն բոլոր օրգանիզմները և բջջիջները, որոնք կորիզավոր են: Կորիզավոր են` բույսերը,կենդանիները, սնկերը։ Էուկարիոտիկ օրգանիզմների բջիջները շատ բազմազան են,տարբերվում են իրենց ձևով,չափսերով,կառուցվածքով և կազմությամբ:Էուկարիոտիկ բջիջը ունի բարդ մոլեկուլային կառուցվածք: Այստեղ տարբերակված են բջջի բաղադրամասերը` բջջաթաղանթը, ցիտոպլազման և բջջակորիզը: Բջիջները լինում են բուսական և կենդանական: Կենդանական և բուսական բջիջների միջև կան տարբերություններ, սակայն նրանք ունեն նման կառուցվածք: Բոլոր բջիջները կազմված են բջջաթաղանթից, ցիտոպլազմայից, կորիզից և օրգանոիդներից:Բուսական բջջին բնորոշ է ամուր բջջապատ, որը արտաքինից պատում է բջջաթաղանթը և հստակ ձև հաղորդում բջջին: Կենդանական բջիջները զուրկ են նշված հատկանիշներից, ունեն նուրբ և ճկուն բջջապատ: Բոլոր տիպի կենդանի օրգանիզմների բջիջները կազմված են անկենդան բնության մեջ հանդիպող քիմիական տարրերից.գերակշռում են ածխածինը (C), ջրածինը (H), թթվածինը (O), ազոտը (N): Բջիջները պարունակում են այդ տարրերից կազմված քիմիական նյութեր: Հիմնականում անօրգանական նյութեր՝ ջուր և հանքային աղեր, օրգանական նյութեր՝ սպիտակուցներ, ճարպեր, ածխաջրեր:
  1. Ներկայացնել  պրոկարիոտ բջիջների արտաքին կառուցվածքը և ֆունկցիաները Պրոկարիոտները միաբջիջ օրգանիզմներ են, որոնք երկրի կյանքի ամենավաղ ու պարզունակ ձևերն են: Շատ պրոկարիոտներ ծայրահեղականներ են և կարող են ապրել և բարգավաճել ծայրահեղ միջավայրի տարբեր տեսակների, այդ թվում `հիդրոթերմային օդանցքներում, տաք աղբյուրներում, ճահիճներում, ջրահողերում և մարդու և կենդանիների աղիքներում: Պրոկարիոտ բակտերիաները կարելի է գտնել գրեթե ցանկացած վայրում և հանդիսանում են մարդու միկրոբիոտայի մի մասը: Նրանք ապրում են ձեր մաշկի, ձեր մարմնի և ձեր շրջապատի ամենօրյա առարկաների վրա: Բջջային պատ:Բջջային պատը արտաքին ծածկույթ է, որը պաշտպանում է բակտերիալ բջիջը և տալիս նրան ձև: Ցիտոպլազմա: Ցիտոպլազման գելանման նյութ է, որը հիմնականում բաղկացած է ջրից, որը պարունակում է նաև աղեր, բջջային բաղադրիչներ և տարբեր օրգանական մոլեկուլներ: Բջջային թաղանթ կամ պլազմային թաղանթ. Բջջային թաղանթը շրջապատում է բջջի ցիտոպլազմը և կարգավորում բջիջների ներսում և դրանցից դուրս նյութերի հոսքը: Ռիբոսոմներ: Ռիբոսոմները բջիջների կառուցվածքներ են, որոնք պատասխանատու են սպիտակուցների արտադրության համար: Պլազմիդներ. Պլազմիդները գեն կրող, շրջանաձեւ ԴՆԹ-ի կառույցներ են, որոնք ներգրավված չեն վերարտադրության մեջ: Միջուկային տարածաշրջան: Ցիտոպլազմայի տարածքը, որը պարունակում է միակ մանրէային ԴՆԹ մոլեկուլ: Պրոկարիոտների մեծ մասը վերարտադրվում է անսեռ կերպով ՝ երկուական տրոհում կոչվող գործընթացի միջոցով: Երկուական տրոհման ժամանակ ԴՆԹ-ի մեկ մոլեկուլը կրկնօրինակում է, և սկզբնական բջիջը բաժանվում է երկու նույնական բջիջների:
  1.  Ներկայացրու բջջի օրգանոիդները 

Օրգանոիդներ կոչվում են ցիտոպլազմայի մասնագիտացված մասերը, որոնք ունեն որոշակի կառուցվածք և կատարում են բջջի այս կամ այն գործառնությունը։ Էլեկտրոնայրն մանրադիտակի  օգնությամբ պարզվել են օրգանոիդների կառուցվածքի բոլոր մանրամասները։

Օրգանոիդներն են՝

  • Էնդոպլազմային ցանց
  • Գոլջիի համալիր
  • Ռիբոսմներ
  • Միտոքոնդիոմնոր
  • Ցետրիոլներ
  • Լիզոսմոներ
  • Պլաստիներ
  • Վակուոլներ
  • Նեռաուկներ
  • Բջջակորզ
  • Կորիզական

Կատարում են զանազան ֆունկցիաներ։ Տարբերում են՝

  • կմախքային
  • հենարանային օրգանելներ, որոնք ապահովում են օրգանիզմի պաշտպանությունը մեխանիկական, քիմիական և այլ վնասակար ազդեցություններից , շարժական և կծկողական օրգանելներ (օրինակ թարթիչներ), զգայական օրգանելներ (լուսազգայուն «աչքեր»), հարձակողական և պաշտպանական օրգանելներ մարսողական օրգանելներ, որոնք կատարում են սնունդը որսալու, բջիջ տեղափոխելու և մարսելու ֆունկցիա , ներզատական և արտազատական օրգանելներ։
  1. Ներկայացրու միտոքոնդրիումների կառուցվածքը և ֆունկցիաները  Միտոքոնդրիումները հարուստ են սպիտակուցներով : Արտաքին թաղանթը հարթ է, դրանում քիչ են սպիտակուցները: Ներքին թաղանթն առաջացնում է բազմաթիվ ծալքեր : Միտոքոնդրիումները բազմանում են կիսվելով և ապրում են մոտ 10 օր: Միտոքոնդրիումների ֆունկցիաներն են` ԱԵՖ-ի սինթեզ Շնչառական ֆունկցիա Սպիտակուցի սինթեզ ՌՆԹ-ի և ԴՆԹ-ի սինթեզ Բջջային շնչառության արդյունքում անջատվում են էներգիա. այն փոխանցվում է ներքին թաղանթին, որտեղ լիցքավորվում են բջջի ակումուլյատորները` ԱԵՖ-ի մոլեկլուլները: ԱԵՖ-ի մոլեկուլներում պաշարված էներգիան օգտագործվում է ամենատարբեր պրոցեսներում: ԱԵՖ-ն անցնում է ցիտոպլազմա, հետո ուղղվում է դեպի կորիզ, օրգանորիդներ, որտեղ էլ օգտագործվում է այդ էներգիան: Ապացուցված է, որ բջջի կողմից թթվածնի օքսիդացումը տեղի է ունենում միայն միտրոքոնդրիումների մասնակցությամբ: Միտոքոնդրիումների ֆունկցիաների մեջ մտնում է նաև այդ օրգանոիդի կազմի մեջ մտնող ոչ մեծ սպիտակուցի, ինչպես նաև ՌՆԹ-ի և ԴՆԹ-ի սինթեզը:
  1. Ներկայացրու Գոլջիի կոմպլեքսի կառուցվածքը և ֆունկցիաները 

Գոլջիի ապարատ, հարթ, միաշերտ մեմբրաններից կազմված խորշեր, խողովակների, ակոսների և բշտիկների համակարգ է, որտեղ ձևավորվում են լիզոսոմները, վակուոլները և սեկրետները, ընթանում է կուտակվում և դուրս են բերվում փոխանակության նյութերը։ Գոլջի կոմպլեքսը մասնակցում է պլազմային թաղանթի գոյացմանը։ Այս օրգանոիդը բնորոշ է բոլոր կորիզավոր բջիջներին։ Այն կատարում է շատ ֆունկցիաներ՝ պլազմային թաղանթի վրա սինթեզված սպիտակուցների, ածխաջրերի, լիպիդների մոլեկուլների փոխակերպում, դրանց տարբեր խմբերի միացում, բարդ սպիտակուցների առաջացում և այլն։

  1. Ներկայացրու էնդոպլազմային ցանցի կառուցվածքը և ֆունկցիաները ։ Էնդ. ցանցը ունի մինչև 50 նմ երկարություն։Նա առավել զարգացած է այն բջիջներում, որոնցում սպիտակուցի սինթեզը ավելի ակտիվ է ընթանում (երիտասարդ բջիջներում, գեղձերի բջիջներում), և, ընդհակառակը, թույլ է զարգացած այն բջիջներում, որոնցում ոչ մեծ քանակությամբ սպիտակուց է սինթեզվում (լիմֆատիկ հանգույցների բջիջներում, փայծաղի բջիջներում)։ Էնդոպլազմային ցանցը լինում է հարթ կամ ողորկ և հատիկավոր։ 

Հարթ էնդ. ցանցի ֆունկցիաներն են՝

  • Մոնոսախարիդների սինթեզ
  • Լիպիդների սինթեզ
  • Թունավոր նյութերի վնասազերծում
  • Ca-ի իոնների փոխադրում և կուտակում
  1. Ներկայացրու ռիբոսոմների կառուցվածքը և ֆունկցիաները  Ռիբոսոմները բջջային ամենափոքր օրգանոիդներն են, սովորական լուսային մանրադիտակով անտեսանելի։Ռիբոսոմների հայտնաբերումը և նրանց ուսումնասիրությունը հնարավոր դարձավ միայն էլեկտրոնային մանրադիտակի օգնությամբ:Ռիբոսոմները գնդաձև են և կազմված երկու ենթամիավորներից՝ մեծ և փոքր։ Նրանց քանակը շատ մեծ է, հասնում 6-10000-ի։ :Ռիբոսոմների քանակը զգալիորեն մեծանում է ուժեղ աճող բջիջներում։ Ռիբոսոմի ֆունկցիան է սպիտակուցի սինթեզը։ 
  1. Ինչ է իրենից ներկայացնում միտոզը (բջջի բաժանում):  Միտոզ , գործընթաց է բջիջ կրկնօրինակում կամ վերարտադրություն, որի ընթացքում մեկ բջիջ է առաջացնում երկու գենետիկորեն նույնական դուստր բջիջներ: Միտոզը կարևոր է բազմաբջիջ օրգանիզմների համար, քանի որ այն նոր բջիջներ է ապահովում աճի և մաշված բջիջների փոխարինման համար, ինչպիսիք են մաշկի բջիջները:
  1. Ներկայացրեք քրոմոսոմի կառուցվածքը:   Քրոմոսոմներն ունեն բարդ կառուցվածք։ Դրանք բաղկացած են երկու շերտից : Գտնվում է զուգահեռաբար և միմյանց միացած մի կետում :Յուրաքանչյուր քրոմոսոմ ունի երկու թև: Կախված ուսերի երկարությունների հարաբերակցությունից ՝ առանձնանում են քրոմոսոմների երեք տեսակ ՝ 1) մետակենտրոն (հավասար բազուկներ); 2) ենթամետենտրոն (անհավասար ուս); 3) ակրոկենտրոն, որի մեջ մեկ ուսը շատ կարճ է և ոչ միշտ հստակ տարբերվող:
  1. Կյանքի ոչ բջջային ձևեր՝վիրուսներ, կառուցվածքը, կենսագործնեությունը  վիրուսները համարվում են կյանքի ոչ բջջային ձևեր, որովհետև նրանք կազմված չեն բջջից, բայց կազմված են որոշակի օրգանական նյութերից։ Վիրուսները թափանցելով բջջի ցիտոպլազմա , բազմանում են բջջում, բազմանալով բջջի կորիզում կամ ցիտոպլազմայիում , վիրուսները առաջացնում են բազմաթիվ հիվանդությունների հարուցիչներ: Վիրուսները մարդու, կենդանիների և բույսերի վարակիչ հիվանդությունների մանրագույն հարուցիչներ են: Հին ժամանակներից հայտնի են կատաղությունը, ծաղիկը, պոլիոմիելիտը, գրիպը, կարմրուկը, դեղին տենդը և այլ հիվանդություններ, որոնցից միլիոնավոր մարդիկ էին մահանում : Վիրուսների հարուցած հիվանդությունները հեշտությամբ փոխանցվում են հիվանդներից առողջներին և արագ տարածվում: Գոյություն ունեն նաև օգտակար վիրուսներ: Բակտերիոֆագերը դրանք վիրուսներ են , որոնք թափանցում են բակտերիաների մեջ, քայքայում և ոչնչացնում դրանց։ ֆագերին օգտագործում են Դիֆերիայի ր Խոլեռայի հիվանդությունների բուժման համար։ Սկզբում առանձնացվել և փորձարկվել են բակտերիաները խժռող վիրուսները: Օգտակար են նաև ողնաշարավոր կենդանիներին ու միջատներին վարակող վիրուսները: Որպես վարակի տարածման աղբյուր՝ օգտագործել են վարակված մոծակներ:
  1. Ներկայացրու Ավտոտրոֆ, հետերետրֆ օրգանիզմներին Ավտոտրոֆ օրգանիզմները կենդանի էակներ են, որոնք ունեն իրենց սեփական սնունդն արտադրելու ունակություն: Այսինքն ՝ նրանք կարող են առաջացնել բարդ օրգանական միացություններ ՝ ճարպեր, ածխաջրեր կամ  սպիտակուցներ, պարզ տարրերից: Դրա համար նրանք օգտագործում են անօրգանական քիմիական ռեակցիաներ կամ արևի լույս : Հետերոտրոֆներ, նրանք բավականին կարևոր օրգանիզմներ են էկոլոգիական հավասարակշռության և սննդի շղթայի մեջ: Դրանք նրանք են, ովքեր ունակ չեն սինթեզել իրենց սեփական սնունդը և պետք է սնվեն այլ կենդանի օրգանիզմներով: Նրանք առաջնային, երկրորդային և երրորդային սպառողներ են: Սպառելով կրճատված ածխածնային միացություններ ՝ այս օրգանիզմները ի վիճակի են օգտագործել իրենց սպառած ամբողջ էներգիան իրենց աճի և զարգացման համար, նրանք այն օգտագործում են նաև որոշ կենսաբանական գործառույթների և վերարտադրության համար: Հետերոտրոֆ օրգանիզմները կարող են բաժանվել նաև կախված սննդակարգի տեսակից.
  • Ամենակեր կենդանիներ. նրանք այն սպառողներն են, ովքեր սնվում են ինչպես բուսական, այնպես էլ կենդանական նյութերով: Ամենակեր կենդանիները կարող են ուտել գրեթե ամեն ինչ, ուստի նրանք ավելի քիչ խնդիրներ ունեն սննդանյութեր գտնելու հարցում:
  • Մսակերներ. նրանք միայն միս են ուտում: Էներգիան ստացվում է այլ օրգանիզմների միջոցով և օգտագործում է լիպիդները, որոնք կուտակվել են ձեր մարմնում:
  • Խոտակեր կենդանիներ. ուտել միայն բույսեր և բուսականություն: Նրանք սննդի շղթայի առաջնային սպառողներն են:
  1. Բացատրիր մանրամասն թե ֆոտոսինթեզի ժամանակ ինչ է տեղի ունենում  Բնության մեջ, արևի լույսի ազդեցության ներքո տեղի է ունենում կենսական գործընթաց, առանց որի Երկիր մոլորակի ոչ մի կենդանի արարած չի կարող անել: Արձագանքման արդյունքում մեր շնչած թթվածինը արտանետվում է օդ: Այս գործընթացը կոչվում է ֆոտոսինթեզ: Ֆոտոսինթետիկ ռեակցիաները տեղի են ունենում բույսերում բջջային մակարդակում, մասնավորապես ՝ հիմնական գունանյութը պարունակող քլորոպլաստներում: Այս բաղադրությունը ոչ միայն բույսերին տալիս է կանաչ գույն, այլև ակտիվ մասնակցություն է ունենում ինքնին գործընթացում:Ֆոտոսինթեզն ունի երկու այլընտրանքային փուլ ՝ թեթև և մութ: Բույսը լույսը կլանում է կանաչ նյութով, որը կոչվում է քլորոֆիլ: Քլորոֆիլը հայտնաբերվում է քլորոպլաստներում, որոնք հանդիպում են ցողունների կամ մրգերի մեջ: Հատկապես դրանց մեծ քանակությունը տերևներում, քանի որ իր շատ հարթ կառուցվածքի շնորհիվ տերևը կարող է շատ լույս գրավել, համապատասխանաբար, շատ ավելի մեծ էներգիա կստանա ֆոտոսինթեզման գործընթացում:Կլանումից հետո քլորոֆիլը հուզված վիճակում է և էներգիա է փոխանցում բույսի մարմնի այլ մոլեկուլներին, հատկապես նրանց, ովքեր անմիջականորեն մասնակցում են ֆոտոսինթեզին: Ֆոտոսինթեզի գործընթացի երկրորդ փուլը տեղի է ունենում առանց լույսի պարտադիր մասնակցության և բաղկացած է օդից և ջրից ստացված ածխաթթու գազի մասնակցությամբ քիմիական կապ ձեռք բերելու միջոցով: Այս կենսաբանական գործընթացը կենսական նշանակություն ունի ոչ միայն մարդկանց և կենդանիների, այլև հենց բույսերի համար, որովհետև օրգանական նյութեր, որոնք ձևավորվում են ֆոտոսինթեզի ընթացքում, կազմում են բույսերի կյանքի հիմքը:
  1. Ներկայացրու քեմոսինթեզի ողջ գործընթացը Քեմոսինթեզը անօրգանական նյութերից օրգանական նյութեր սինթեզելու ընդունակությունն է, որով օժտված են բակտերիաների որոշ տեսակներ։Այդ բակտերիաներն օժտված են հատուկ ֆերմենտային ապարատով, որը նրանց հնարավորություն է տալիս օրգանական միացություններ սինթեզեու։Այս գործընթացը կոչվում է քեմոսինթեզ։ Քեմոսինթեզն ընթանում է բակտերիաներում,որոնք ֆիքսում են մթնոլորտային ազոտը (N2)`վերածելով այն բույսերի համար հեշտ յուրացվող միացությունների։ Կարևոր քեմոսինթեզողներից են նիտրիֆիկացնող բակտերիաները։ Քեմոսինթեզողների դերը շատ մեծ է։ Դրանք կարևոր նշանակություն ունեն նյութերի և տարրերի շրջապտույտում։
  1. Ներկայացրու Սպիտակուցների սինեթեզ՝ տրանսկրիպցիան     Սպիտակուցների սինթեզը կենդանի օրգանիզմների բջիջներում ամինաթթուներից սպիտակուցների առաջացման պրոցես է։ ավտոտրոֆ օրգանիզմները անօրգանական նյութերից սինթեզում են ամինաթթուներ և ապա սպիտակուցներ, հետերոտրոֆ սպիտակուցները սինթեզում են հիմնականում սննդի հետ ընդունած ամինաթթուներից։ Տրանսկրիպցիան գենային արտահայտման առաջին քայլն է, երբ ԴՆԹ-ի որոշակի հատված ՌՆԹ-պոլիմերազի միջոցով պատճենվում է որպես ՌՆԹ ։ Տրանսկրիպցիայի ընթացքում ԴՆԹ շղթան կարդացվում է ՌՆԹ-պոլիմերազի օգնությամբ, որի հետևանքով սինթեզվում է ԴՆԹ շղթային կոմպլեմենտար և հակազուգահեռ ՌՆԹ շղթա։Տրանսկրիպցիան ընթանում է հետևյալ փուլերով՝ 1.մեկ կամ ավելի սիգմա ֆակտորներ միանում են ՌՆԹ-պոլիմերազին, որը թույլ է տալիս վերջինիս միանալ ԴՆԹ-ի որոշակի հաջորդականության՝ պրոմոտորին: 2.ՌՆԹ-պոլիմերազը ձևավորում է տրանսկրիպցիոն պղպջակ: 3.ՌՆԹ-պոլիմերազը կոմպլեմենտարության սկզբունքի համաձայն սկսում է ռիբոնուկլոտիդներից սինթեզել նոր ՌՆԹ շղթա։ 4.ՌՆԹ-պոլիմերազի օգնությամբ ձևավորվում է ՌՆԹ-ի շաքարա-ֆոսֆատային հենքը։ 5.ՌՆԹ և ԴՆԹ շղթաների միջև գործող ջրածնական կապերը քանդվում են և նոր սինթեզված ՌՆԹ շղթան ազատվում է։ 6.Եթե բջիջն ունի ձևավորված կորիզ, ապա ՌՆԹ-ն ենթարկվում է մշակման ։ 7.ՌՆԹ-ն կարող է կամ մնալ կորիզում կամ անցնի ցիտոպլազմա: ԴՆԹ-ի հատվածը, որից ինֆորմացիան անցնում է ՌՆԹ-ին, կոչվում է «տրանսկրիպցիոն միավոր» և կոդավորում է ամենաքիչը մեկ գեն։ Ընդհանուր առմամբ ՌՆԹ-ն բջջում կատարում է ահռելի կարևորության ֆունկցիաներ, օգնելով սինթեզել, կարգավորել և մշակել սպիտակուցները։
  1. Ինչ է իրենից ներկայացնում տրանսլյացիան: 

Ի-ՌՆԹ ի վրա պոլիպեպտիդային շղթայի սինթեզի գործընթացը անվանում են տրանսլյացիա: Բջջում սպիտակուցի կենսասինթեզն է տրանսլյացիան: ՌՆԹ -ում և ԴՆԹ -ում պոլիպետիդային կապի հատվածը կարելի է ասել, որ ունի պայմանավորվածություն ամինաթթվի հաջորդականության հետ, կոչվում է կոդոն: Կոդոնը ես գիտեմ, որ կարող է ունենալ ադենին, թիմիան, գուանին, ցիտոզին, ուրացին: Տրանսլյացիան  լինում է կորիզից դուրս, ռիբոսոմներում:

  1. Ներկայացրու Նուկլեինաթթուների կառուցվածքը և ,դրանց ֆունկցիաները։  Նուկլեինաթթու , բնականաբար գոյություն ունեցող քիմիական միացություն, որն ունակ է քայքայվել ՝ տալով ֆոսֆորական թթու, շաքարներ և օրգանական հիմքերի խառնուրդ : Նուկլեինաթթուները բնականաբար առաջացող քիմիական միացություններ են, որոնք ծառայում են որպես բջիջներում տեղեկատվություն կրող առաջնային մոլեկուլներ: Դրանք հատկապես կարևոր դեր են խաղում սպիտակուցների սինթեզը ուղղորդելու գործում:Նուկլեինաթթուները պոլինուկլեոտիդներ են, այսինքն ՝ երկար շղթանման մոլեկուլներ, որոնք կազմված են գրեթե նույնական մի շարք շինանյութերից, որոնք կոչվում են նուկլեոտիդներ , Յուրաքանչյուրը նուկլեոտիդ բաղկացած է ազոտ պարունակող անուշաբույր հիմքից :ԴՆԹ-ի շղթաներից մեկի հիման վրա միաշղթա նուկլեինաթթվի՝ ՌՆԹ-ի սինթեզի պրոցեսն անվանվում է տրանսկրիպցիա, իսկ ի-ՌՆԹ-ի կաղապարի վրա ամինաթթուների հաջորդականության սինթեզը՝ տրանսլյացիա։ Նուկլեինաթթուների հիմնական ֆունկցիան սպիտակուցների կառուցվածքի մասին տեղեկատվության պահպանումն է, հաջորդ սերունդներին փոխանցումը, ինչպես նաև սպիտակուցի սինթեզի իրականացումը: Բոլոր կենդանի օրգանիզմների և որոշ վիրուսներիզարգացման և կենսագործունեության գենետիկական հրահանգները պարունակող նուկլեինաթթու։ 
  1. Ինչ է իրենից ներկայացնում գենետիկական կոդը  Գենետիկական կոդ, ժառանգական ինֆորմացիայի ծածկագրման համակարգ նուկլեինաթթուների համակարգում, կենդանիների, բույսերի, բակտերիաների և վիրուսների մոտ իրականացվում է նուկլեոաիդների հաջորդականությամբ։ Բնական նուկլեինաթթուներում՝ ԴՆԹ և ՌՆԹ : Առաջարկվեցին գենետիկական կոդի տարբեր մոդելներ, որոնցից ուշադրության արժանացան 3-ը՝ ծածկող կոդ առանց ստորակետի, չծածկող կոդ առանց ստորակետի և ստորակետներով կոդ։ Գենետիկական կոդի իրացումը բջջում տեղի է ունենում 2 փուլով, առաջինը՝ կորիզում, երկրորդը՝ ցիտոպլազմայում, ռիբոսոմներում։
  1.  Ներկայացրու  ,,Բջջաբանությունը որպես գիտություն բջջի մասին Բջջաբանությունը գիտություն է բջջի մասին: Նրա խնդիրն է ուսումնասիրել բջիջների կառուցվածքը, ֆունկցիան, նրանց քիմիական բաղադրությունը։ Բջիջ տերմինը առաջին անգամ օգտագործել է անգլիացի ֆիզիկոս Ռոբերտ Հուկը 1665թ., երբ իր իսկ պատրաստած պարզ կառուցվածքի մանրադիտակով դիտում է խցանի բարակ կտրվածքը և նրանում հայտնաբերում փոքրիկ խորշիկներ, բջիջներ: Ավելի ուշ Լևենհուկը հայտնաբերեց միաբջիջ օրգանիզմները: Բջիջը համարվում է բոլոր օրգանիզմների կառուցվածքային ու ֆունկցիոնալ տարրական միավորը, բոլոր օրգանիզմների բջիջներն իրենց կառուցվածքով ու քիմիական բաղադրությամբ ունեն որոշակի նմանություն: Բջիջները բազմանում են բաժանման եղանակով, և յուրաքանչյուր նոր բջիջ առաջանում է մայր բջջից:
  1.  օրգանիզմների բջջային կառուցվածքը  որպես օրգանական աշխարհի միասնության հիմք  Բջիջները լինում են 2 տեսակ՝ էուկարիոտներ և պրոկարիոտներ: Էուկարիոտները բազմաբջիջ են իսկ պրոկարիոտները միաբջիջ : Բջիջը բոլոր օրգանիզմների տարրական միավորն է : Բջիջը կազմված է ցիտոպլազմայից, որն էլ գտնվում է բջջաթաղանթի մեջ: Այն օրգանիզմները, որոնք կազմված են 1 բջիջից միաբջիջ են, իսկ այն օրգանիզմները որոնք ունեն բազմաթիվ բջիջներ ՝ բազմաբջիջ են :
  1. կենսաբանությունը որպես գիտություն,  Երկրագնդի անբաժան մասերից է կյանքը: Կյանքը` որպես երևույթ, իր դրսևորումն է ստանում իրեն բնորոշ հատկանիշներով` բազմացում, զարգացում, նյութափոխանակություն, աճ և այլն: Այդ հատկանիշները մարմնավորվում են և դրսևորվում` արդյունքում սկզբնավորելով կենդանի օրգանիզմները: Կենդանի օրգանիզմները` բույսերը, սնկերը, կենդանիները, բակտերիաները ամենուրեք շրջապատում են մեզ և հանդիսանում բնության անկրկնելի բաղադրիչ: Կյանքը բազմաբնույթ է և բարդ կազմավորված, իսկ կենդանի օրգանիզմները` միլիոնավոր և բազմազան: Այդ իսկ պատճառով էլ անհրաժեշտ է գիտության հատուկ ճյուղ, որը կուսումնասիրի կյանքը` իր բոլոր դրսևորումներով:Կենսաբանությունը գիտություն է կյանքի, նրա դրսևորումների, առանձնահատկությունների, ծագման և զարգացման մասին:Կենսաբանություն կամ բիոլոգիա բառն ունի հունական ծագում և առաջացել է «բիոս»` կյանք և «լոգոս»` գիտություն բառերից: Առանց կենսաբանության մեր պատկերացումները բնության և մարդու մասին կլինեին թերի և սահմանափակ: Կենսաբանության զարգացումը հարստացրեց գիտելիքները մարդու, նրա կառուցվածքի և առողջության մասին: Այդ իսկ պատճառով կենսաբանության զարգացմանը միշտ հաջորդել է բժշկության վերելքը և մարդու առողջության պահպանման և հիվանդությունների հաղթահարման միջոցների կատարելագործումը: Կենդանի օրգանիզմների կազմավորման մակարդակներն
  1. կենսաբանության մասնաճյուղերը և կապն այլ գիտությունների հետ 
  1. կենսաբանական համակարգերը որպես կենսաբանության ուսումնասիրման 
    առարկա